پروتزهای متحرک و اووردنچرهای ایمپلنتی؛ راهکاری مدرن برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته

مقدمه

از دست دادن دندان‌ها، چه به دلیل پوسیدگی، بیماری‌های لثه یا حوادث، مشکلی شایع است که می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. نداشتن دندان تنها بر زیبایی لبخند اثر نمی‌گذارد، بلکه عملکرد طبیعی جویدن، گفتار و حتی سلامت دستگاه گوارش را نیز مختل می‌کند. خوشبختانه امروزه دندانپزشکی ترمیمی و پروتزی راهکارهای متنوعی برای جبران این مشکل ارائه می‌دهد. پروتزهای متحرک (دندان مصنوعی) و نسخه پیشرفته‌تر آن یعنی اووردنچرهای متکی بر ایمپلنت، از جمله درمان‌های رایج و مؤثر برای بازگرداندن عملکرد طبیعی دهان و زیبایی لبخند هستند.

پروتز متحرک چیست؟

پروتز متحرک یا همان دندان مصنوعی، وسیله‌ای است که برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته ساخته می‌شود و قابلیت گذاشتن و برداشتن توسط بیمار را دارد. این پروتزها معمولاً از آکریل یا ترکیبی از فلز و آکریل ساخته می‌شوند و به‌طور اختصاصی بر اساس قالب دهان هر فرد طراحی می‌گردند.

انواع پروتزهای متحرک سنتی

1. پروتز کامل (Full Denture)

   • مناسب بیمارانی که همه دندان‌های یک فک خود را از دست داده‌اند.

   • روی لثه قرار می‌گیرد و به بازگرداندن زیبایی و عملکرد کمک می‌کند.

2. پروتز پارسیل (Partial Denture)

   • مناسب بیمارانی که هنوز بخشی از دندان‌های طبیعی خود را دارند.

   • با قلاب‌های فلزی یا آکریلی به دندان‌های باقی‌مانده متصل می‌شود.

3. پروتز فوری (Immediate Denture)

   • بلافاصله بعد از کشیدن دندان‌ها ساخته و استفاده می‌شود.

   • مانع بی‌دندانی کامل در دوره ترمیم لثه می‌شود.

4. پروتز انعطاف‌پذیر (Flexible Denture)

   • ساخته شده از مواد ترموپلاستیک شفاف و نرم.

   • ظاهر طبیعی‌تر و راحتی بیشتری دارند.

محدودیت‌های پروتزهای متحرک ساده

با وجود کاربردهای فراوان، پروتزهای سنتی گاهی با مشکلاتی همراه هستند:

• لغزش یا حرکت هنگام غذا خوردن و صحبت کردن.

• نیاز به استفاده از چسب‌های دندانی.

• تحلیل استخوان فک در طول زمان به دلیل نبود تحریک ریشه دندان یا ایمپلنت.

• کاهش قدرت جویدن نسبت به دندان طبیعی.

به همین دلیل، دندانپزشکی نوین به سمت روش‌های ترکیبی حرکت کرده است که یکی از موفق‌ترین آن‌ها اووردنچرهای متکی بر ایمپلنت است.

اووردنچر متکی بر ایمپلنت (Implant-Supported Overdenture)

اووردنچر نوعی پروتز متحرک است که برای افزایش گیر و ثبات، بر روی چند ایمپلنت دندانی قرار می‌گیرد. این روش به‌ویژه برای بیماران بی‌دندان کامل یا کسانی که از پروتزهای ساده خسته شده‌اند، یک راهکار مدرن و بسیار مؤثر محسوب می‌شود.

مزایای اووردنچر ایمپلنتی

• ثبات بالا: پروتز هنگام جویدن و صحبت کردن جابه‌جا نمی‌شود.

• بهبود جویدن و گوارش: فشار به‌صورت طبیعی‌تری روی استخوان فک وارد می‌شود.

• حفظ استخوان فک: ایمپلنت‌ها از تحلیل استخوان جلوگیری می‌کنند.

• راحتی بیشتر: بیمار بدون نگرانی از لغزش می‌تواند فعالیت‌های روزمره را انجام دهد.

• افزایش اعتماد به نفس: ظاهر لبخند و صحبت کردن طبیعی‌تر خواهد شد.

انواع اووردنچرها

1. اووردنچر متکی بر ایمپلنت

   • رایج‌ترین نوع.

   • با استفاده از ۲ تا ۴ ایمپلنت در هر فک ثابت می‌شود.

2. اووردنچر متکی بر دندان

   • استفاده از ریشه دندان‌های باقی‌مانده به‌عنوان پایه.

   • کمتر رایج و همراه با ریسک‌های درمانی بیشتر.

مراحل درمان اووردنچر ایمپلنتی

1. مشاوره و معاینه اولیه + تصویربرداری (پانورامیک یا CBCT).

2. کاشت ایمپلنت‌ها در استخوان فک.

3. دوره ترمیم و جوش خوردن ایمپلنت با استخوان.

4. ساخت و نصب پروتز متحرک روی ایمپلنت‌ها.

5. تنظیم و بررسی دوره‌ای توسط دندانپزشک.

مراقبت از پروتزهای متحرک و اووردنچرها

• شست‌وشوی پروتز بعد از هر وعده غذایی.

• استفاده از برس مخصوص پروتز.

• نگهداری در آب یا محلول مخصوص هنگام خواب.

• مراجعات منظم به دندانپزشک برای تنظیم پروتز و بررسی ایمپلنت‌ها.

پروتزهای متحرک در مطب دکتر آزاده خاجوی

در مطب دندانپزشکی دکتر آزاده خاجوی، تمامی مراحل طراحی و ساخت پروتزهای متحرک و اووردنچرهای ایمپلنتی با استفاده از جدیدترین فناوری‌ها و متریال اصل انجام می‌شود. تجربه تخصصی دکتر خاجوی در حوزه پروتزهای دندانی باعث می‌شود بهترین راهکار متناسب با شرایط دهان و نیاز هر بیمار انتخاب گردد. هدف ما این است که بیماران بتوانند با لبخندی زیبا، عملکردی طبیعی و آرامش خاطر از پروتز خود استفاده کنند.

جمع‌بندی

پروتزهای متحرک و به‌ویژه اووردنچرهای متکی بر ایمپلنت، راهکاری مطمئن، اقتصادی و مؤثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته هستند. این روش‌ها نه تنها زیبایی لبخند و عملکرد طبیعی دهان را بازمی‌گردانند، بلکه کیفیت زندگی بیماران را به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشند. اگر به دنبال انتخاب بهترین گزینه برای درمان بی‌دندانی هستید، مشاوره با دندانپزشک متخصصی همچون دکتر آزاده خاجوی می‌تواند راهنمای شما برای رسیدن به بهترین نتیجه باشد.